ΜΟΝΑΧΑ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ

Από τη συλλογή "Residentia en la tierra" 2
σε μετάφραση Τάκη Βαρβιτσιώτη στο
"Πάμπλο Νερούδα - Ποιήματα", έκδοση Νεφέλη 1982

Υπάρχουν ερημικά κοιμητήρια,
τάφοι γεμάτοι κόκκαλα δίχως ήχο,
η καρδιά διασχίζοντας μιά σήραγγα
σκοτεινή, σκοτεινή, σκοτεινή,
που στα ενδότερά της πεθαίνουμε, όπως σε ναυάγιο,
σα να καταποντιζόμασταν μες την καρδιά,
σα να κατρακυλούσαμε απ' το δέρμα στην ψυχή.

Υπάρχουν πτώματα, υπάρχουν πόδια από γλοιώδη ψυχρή άργιλλο,
υπάρχει ο θάνατος μέσα στα κόκκαλα,
σαν ήχος καθαρός,
σαν υλακή δίχως σκυλί,
που αναδύεται μεσ' από κάποιες καμπάνες, από κάποιους τάφους,
αυξαίνοντας μέσα στην υγρασία όπως τα δάκρυα ή η βροχή.

Βλέπω, μονάχος, καμιά φορά,
φέρετρα με ιστία,
να σαλπάρουν μαζί με χλωμούς πεθαμένους, και με γυναίκες που έχουν πλεξούδες νεκρές,
μαζί με ψωμάδες λευκούς σαν άγγελους,
μαζί με κορίτσια στοχαστικά παντρεμένα με συμβολαιογράφους,
φέρετρα ν' αναπλέουν το κάθετο ποτάμι των νεκρών,
το μενεξεδένιο ποτάμι,
προς τα εκεί ψηλά, με τα ιστία φουσκωμένα από τον ήχο του θανάτου,

Στο ηχηρό ακρογιάλι φτάνει ο θάνατος
σαν ένα παπούτσι χωρίς πόδι, σαν ένα ένδυμα χωρίς άνθρωπο,
έρχεται να κτυπήσει μ' ένα δαχτυλίδι χωρίς πέτρα και χωρίς δάχτυλο,
έρχεται να φωνάξει χωρίς στόμα, χωρίς γλώσσα, χωρίς λαρύγγι.

Τα βήματά μου ωστόσο αντηχούν
και η ενδυμασία μου αντηχεί, σιωπηλή, σαν ένα δέντρο.

Δεν ξέρω, λίγα καταλαβαίνω, μόλις βλέπω,
όμως θαρρώ πως το τραγούδι του έχει το χρώμα υγρής βιολέττας,
βιολέττας που έχει συνηθίσει το χώμα, γιατί το πρόσωπο του θανάτου είναι πράσινο,
και η ματιά του θανάτου είναι πράσινη,
με τη διαπεραστική υγρασία ενός φύλλου βιολέττας,
και το βαρύ του χρώμα ενός οργισμένου χειμώνα.

Ομως ο θάνατος προχωρεί ανάμεσα απ' τον κόσμο μεταμφιεσμένος σε σάρωθρο,
γλύφει το έδαφος αναζητώντας πεθαμένους,
ο θάνατος βρίσκεται μέσα στο σάρωθρο,
είν' η βελόνα του θανάτου αναζητώντας την κλώστή.

Ο θάνατος βρίσκεται μέσα στα κρεββάτια,
στα μαλακά τα στρώματα στις μαύρες κουβέρτες
ζει ξαπλωμένος, και ξαφνικά φυσάει :
φυσάει μ' έναν ήχο ζοφερό που φουσκώνει τα σεντόνια,
και υπάρχουν κρεββάτια που ταξιδεύουν για ένα λιμάνι
όπου ο θάνατος περιμένει, με στολή ναυάρχου.

ΣΟΝΑΤΕΣ ΓΙΑ ΜΕΝΑ

Μ' αρέσει μες στη νύχτα να σε νιώθω κοντά μου,

αθώρητη στον ύπνο σου, σοβαρή κι ερεβένια,

ενώ εγώ τις σκοτούρες μου ξεμπλέκω

σαν να 'ταν τάχα δίχτυα μπερδεμένα.

Απούσα, μέσα στα όνειρα ταξιδεύει η καρδιά σου,

μα το εγκαταλειμμένο κορμί σου ανασαλεύει

στα τυφλά αναζητώντας με, τον ύπνο αξαινοντάς μου,

σαν το φυντάνι που διπλό γίνεται μες στον ίσκιο.

Όρθή, θα 'σαι άλλη που αύριο θα ζήσει,

όμως από τα χαμένα μέτωπα μες στη νύχτα,

από το ζω και δεν ζω που βρισκόμαστε, κάτι

μένει που μες στης ζωής το φως μας πλησιάζει

λες και έχει με φωτιά η σφραγίδα του ίσκιου

τα κρυφά πλάσματα του σημαδέψει.

ODA A LA CASCADA

ODA A LA CASCADA

De pronto, un día

me levanté temprano

y te di una cascada.

De todo

lo que existe

sobre la tierra,

piedras,

edificios,

claveles,

de todo

lo que vuela en el aire,

nubes,

pájaros,

de todo

lo que existe

bajo la tierra,

minerales,

muertos,

no hay nada tan fugitivo,

nada que cante

como una cascada.
Ahí la tienes:

ruge

como leana blanca,

brilla

como la flor de fósforo,

sueña

con cada uno de tus sueños,

canta

en mi canto

dándome

pasajera platería.

Pero

trabaja y mueve

la rueda

de un molino

y no sólo

es herido crisantemo,

sino realizadora

de la harina,

madre del pan que comes

cada día.
Nunca

te pesará lo que te ha dado

porque siempre

fue tuyo

lo que te di,

la flor o la madera,

la palabra o el muro

que sostienen

todo el amor errante que reposa

ardiendo en nuestros manos,

pero de cuanto

te di,

te doy,

te entrego,

será esta

secreta

voz

del agua

la que un día

dirá en su idioma cuanto

tú y yo callamos,

contará nuestros besos

a la tierra,

a la harina,

seguirá

moliendo

trigo,

noche,

silencio,

palabras,

cuentos,

canto.

....................